De oudste coöperatie van Chili

30.05.2016 capelchilicooperatieswijn

Ellen De Smet bracht, in het kader van haar stage in voorjaar 2016, een bezoek aan de coöperatie CAPEL in Valle del Elqui, het Noorden van Chili. CAPEL is sinds 1938 producent van pisco en is een van de weinig nog bestaande coöperatieve structuren in Chili. Tijdens de economische depressie van de jaren ’30, zag men zich genoodzaakt zich te verenigen om de productiekosten te drukken en zo deze barre tijden te doorstaan. Vandaag, zoveel jaar later, verenigt CAPEL meer dan 1000 kleine verbouwers van piscodruiven, waarvan nog 950 actief, in een unieke democratische en sociaal geïnspireerde organisatievorm.

Afzet verzekerd

Wanneer een boer zich aansluit bij de coöperatie, kiest hij zelf voor hoeveel van zijn hectare hij dit wil doen. Als organisatie is CAPEL op zijn beurt verplicht om voor de opbrengst van alle ingeschreven hectares een bestemming te vinden, ook in tijden dat de vraag laag is. Een piscoproducent is bij CAPEL dus zeker van zijn afzet.

De leden van CAPEL zijn hoofdzakelijk kleine landbouwers met gronden niet groter dan 4- 5 hectare. Zij worden vertegenwoordigd in ‘El Consejo de Administración’, de zogenoemde Raad van Bestuur. Daarin zetelen 9 leden/ landbouwers en 2 vertegenwoordigers van de werknemers. Elk jaar worden 3 nieuwe leden aangesteld zodat elke ‘consejero’ 3 jaar in het Bestuur zetelt.

Daarnaast functioneert er een ‘Junta de Vigilancia’; een comité dat het reilen en zeilen van de Raad van Bestuur ‘in de gaten houdt’. Een soort van auditor van de eigen leden. Externe controle wordt uitgeoefend door Deloitte.

De oudste coöperatie van Chili Oxfam artikel

De Algemene vergadering

De Raad van Bestuur wordt verkozen tijdens een Algemene Vergadering die minstens één maal per jaar georganiseerd wordt. Dit is een groots evenement; gemiddeld komt de helft van de leden opdagen (500-tal mensen) en sommigen moeten van zeer ver komen. CAPEL zet dan ook bussen in om haar leden gratis van en naar de bijeenkomst te brengen. ’s Middags wordt er ‘almuerzo’ (middagmaal) voorzien. Gezien ook de familie welkom is en deze mensen normaal niet op vakantie kunnen, is een ‘Asamblea General’ voor velen een fijne daguitstap.

Tijdens mijn bezoek aan CAPEL had ik het geluk om even een Algemene Vergadering te kunnen bijwonen, wat toch een unieke gebeurtenis is, zeker omdat CAPEL een van de grootste coöperaties van Chili is. Er werd begonnen met een minuut stilte voor de overleden ‘socios’ (leden). Nadien gaven de president en de algemeen directeur een speech. Beiden hadden het over de uitdagingen voor het bedrijf in de nabije toekomst; de klimaatverandering (waterschaarste), de competitiviteit van het bedrijf en een betere marketing van hun voornaamste product -pisco- waar ze de focus op willen blijven houden. De binnenlandse vraag naar pisco is momenteel laag; de Chilenen houden ook wel van een biertje of een glaasje rum. In het kader van een intensere commercialisering, gaat CAPEL een logistieke alliantie aan met Santa Rita; via de distributiekanalen van deze wijngigant, verdrievoudigt CAPEL haar verkooppunten op de nationale markt.

De voorzitter benadrukte vooral ook het sterke sociale gedachtegoed van CAPEL dat uniek is en overeind blijft als organisatievorm op de competitieve Chileense markt. De grote wijnbedrijven, zo zei hij, hebben geen leden maar klanten en zijn opgebouwd rond kapitaal, niet rond mensen zoals bij CAPEL. Cruciale waarden binnen CAPEL zijn volgens hem solidariteit en gelijkheid en het bedrijf wil zich blijven inzetten om een betere prijs uit te betalen dan die die op de markt tot stand komt.

Export verhogen

De export van pisco moet ook omhoog. Het product is weinig of niet gekend in het buitenland en daar wil CAPEL in de toekomst aan werken. In dit kader was er een delegatie van Franse wijncoöperaties op bezoek. Door samenwerking over de landsgrenzen heen, houden ze coöperatieve structuren levendig, kunnen ze ervaring uitwisselen en stimuleren ze de promotie en verkoop van pisco in het buitenland.