Een half miljard mensen kunnen door het coronavirus in armoede worden geduwd, waarschuwt Oxfam
De economische gevolgen van het coronavirus kunnen een half miljard mensen extra in armoede duwen, tenzij er dringend actie ondernomen wordt om de ontwikkelingslanden te redden, zegt Oxfam. Voorafgaand aan belangrijke bijeenkomsten van de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de ministers van Financiën van de G20 volgende week, roept Oxfam wereldleiders op om een ‘globaal economisch reddingspakket’ af te spreken om ontwikkelingslanden overeind te houden.
Oxfam’s nieuwe publicatie ‘Dignity Not Destitution’ presenteert een nieuwe analyse die aangeeft dat zes tot acht procent van de wereldbevolking in armoede geduwd kan worden, nu regeringen hele economieën stil leggen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dit kan de strijd tegen armoede met een decennium vertragen, en in sommige regio’s, zoals Afrika zelfs 30 jaar. Meer dan de helft van de wereldbevolking zou in de nasleep van de pandemie in armoede kunnen leven.
Een globaal economisch reddingspakket
Veel rijke landen hebben economische stimuleringspakketten van miljarden dollars ingevoerd om het bedrijfsleven en de werknemers te ondersteunen, maar de meeste ontwikkelingslanden hebben de financiële capaciteit niet om dit voorbeeld te volgen. Om ontwikkelingslanden te helpen, pleit Oxfam voor een globaal economisch reddingspakket, dat ontwikkelingslanden in staat zou stellen om steun te geven aan gezinnen die hun inkomen hebben verloren en om kwetsbare kleine bedrijven te redden.
Het economisch reddingspakket kan bekostigd worden door middel van diverse maatregelen, waaronder de onmiddellijke kwijtschelding van 1 biljoen dollar aan schulden van ontwikkelingslanden in 2020 en door het aanleggen van nieuwe internationale reserves ter waarde van ten minste 1 biljoen dollar, de zogenaamde “Special Drawing Rights”.
Maaike Vanmeerhaeghe, ongelijkheidsexpert bij Oxfam:
“De verwoestende economische gevolgen van de pandemie worden over de hele wereld gevoeld. Maar voor kwetsbare mensen in ontwikkelingslanden die al moeite hebben om te overleven is er bijna geen sociale bescherming om te voorkomen dat ze in armoede vervallen.”
“De ministers van Financiën van de G20, het IMF en de Wereldbank moeten de ontwikkelingslanden daarom onmiddellijk een financiële injectie geven om hen in staat te stellen om kwetsbare gemeenschappen te helpen. Ze moeten alle schulden van ontwikkelingslanden voor het jaar 2020 kwijtschelden, en andere schuldeisers aanmoedigen hetzelfde te doen, en ten minste 1 biljoen dollar aan internationale reserves creëren”.
De verwoestende economische gevolgen van de pandemie worden over de hele wereld gevoeld. Maar voor kwetsbare mensen in ontwikkelingslanden die al moeite hebben om te overleven is er bijna geen sociale bescherming om te voorkomen dat ze in armoede vervallen.
Stijgende ongelijkheid door coronavirus
Indien er geen dringende actie ondernomen wordt, dreigt het coronavirus een verwoestende impact te hebben op ontwikkelingslanden. De VN schat dat bijna de helft van alle banen in Afrika verloren zou kunnen gaan. Zo vertelde Micah Olywangu, een taxichauffeur uit Nairobi en vader van drie, die sinds de sluiting van de luchthaven, bars en restaurants geen rit meer heeft kunnen doen, aan Oxfam dat “dit virus ons zal uithongeren voordat het ons ziek maakt”.
Werknemers in arme landen zijn minder vaak tewerkgesteld in formele jobs, kunnen niet van thuis uit werken en hebben minder toegang tot sociale bescherming. Wereldwijd werken twee miljard mensen in de informele sector, zonder toegang tot ziekte-uitkeringen. De meerderheid van hen leeft in arme landen, waar 90 procent van de jobs informeel is. Slechts één op de vijf werklozen in de wereld heeft toegang tot een werkloosheidsuitkering.
Wereldwijd werken twee miljard mensen in de informele sector, zonder toegang tot ziekte-uitkeringen. De meerderheid van hen leeft in arme landen.
De impact van het coronavirus dreigt bovendien de genderongelijkheid te vergroten. Vrouwen zijn vaker werkzaam in slecht betaalde, onzekere banen die het meeste risico lopen. Zo werden meer dan een miljoen Bengalese textielwerkers – waarvan 80 procent vrouwen – zonder loon naar huis gestuurd nadat bestellingen van westerse kledingmerken werden opgeschort. Bovendien staan vrouwen in de frontlinie tegen het coronavirus. Ze maken wereldwijd 70 procent van de gezondheidswerkers uit en oefenen het merendeel van de onbetaalde zorg voor kinderen, zieken en ouderen uit.
Nood aan extra ontwikkelingshulp
Volgens ramingen van de VN is er 2,5 biljoen dollar nodig om ontwikkelingslanden te steunen. Bovenop de schuldkwijtschelding en de mobilisering van internationale reserves, zou daarom ook 500 miljard dollar aan ontwikkelingshulp nodig zijn. Dit is inclusief het bedrag van 160 miljard dollar dat volgens Oxfam nodig is om de openbare gezondheidszorg in arme landen op te schalen en de 2 miljard dollar voor het humanitaire fonds van de VN. Tijdelijke crisisbelastingen, zoals een belasting op buitengewone winsten, of vermogensbelastingen op de allerrijksten, zouden extra middelen kunnen mobiliseren.
Noot aan de redactie
- De Spring Meetings van de Wereldbank en het IMF vinden tussen 17-19 april virtueel plaats. De ministers van Financiën en de gouverneurs van de centrale banken van de G20 komen op 15 april virtueel bijeen.
- De cijfers over het aantal extra mensen die in armoede geduwd kunnen worden door de economische impact van het coronavirus, zijn gebaseerd op onderzoek dat eerder deze week gepubliceerd is door het United Nations University World Institute for Development Economics Research en is uitgevoerd door onderzoekers van het Kings College London en de Australian National University.
- Voor ontwikkelingslanden zou de kwijtschelding van schulden en de creatie van internationale reserves een enorme impact hebben:
- De kwijtschelding van de buitenlandse schuld van Ghana in 2020 zou de regering bijvoorbeeld in staat stellen een toelage van 20 dollar per maand te voorzien voor elk van de 16 miljoen kinderen, gehandicapten en bejaarden in het land voor een periode van zes maanden. (Bron: Development Pathways, gebaseerd op UNDESA cijfers)
- Door het aanleggen van nieuwe internationale reserves ter waarde van ten minste 1 biljoen dollar, de zogenaamde “Special Drawing Rights”, kunnen beschikbare middelen voor landen drastisch worden verhoogd. Dit zou de Ethiopische regering bijvoorbeeld toegang geven tot een extra 630 miljoen dollar – genoeg om hun gezondheidsuitgaven met 45 procent te verhogen. (Bron: Development Finance International)
- De internationale pers meldt dat meer dan 1 miljoen textielwerkers in Bangladesh hun baan zijn kwijtgeraakt als gevolg van het annuleren of opschorten van orders. Het percentage vrouwen dat in Bangladesh in de kledingindustrie werkt, is afkomstig van de Wereldbank.
- U kan de publicatie Dignity Not Destitution: An Economic Rescue Package for All downloaden.
- Maaike Vanmeerhaeghe, ongelijkheidsexpert bij Oxfam is beschikbaar voor quotes.
